Hoe werkt het strafproces?
Het strafproces loopt van aangifte tot straf. In het strafproces beoordeelt de officier van justitie of de rechter of de verdachte schuldig is aan een strafbaar feit. In elke fase van het strafproces heb je bepaalde rechten. Bijvoorbeeld spreekrecht en recht op informatie over de dader. Wij geven je overzicht in het strafproces en helpen je bij het gebruik maken van je rechten. Je kunt rekenen op onze gratis hulp.
Wat moet ik weten over het strafproces?
Heb je vragen als:
- Hoe houd ik overzicht en wat staat me te wachten?
- Wat kan ik zelf doen? Wat kan Slachtofferhulp Nederland voor mij doen?
- Van welke rechten kan ik gebruik maken? En hoe gaat dat in zijn werk?
Beantwoord de vragen om te weten wat je te wachten staat in het strafproces.
Aangifte doen
Je bent slachtoffer van een misdrijf of overtreding. Dat is een strafbaar feit. Hiervoor kun je aangifte doen bij de politie. Na de aangifte begint het strafproces.
Soms zijn er goede redenen om geen aangifte te doen. Je kunt er ook voor kiezen om melding te doen.
De politie onderzoekt
Heb je aangifte gedaan of was de politie aanwezig bij het misdrijf? Dan beslist de politie of er een onderzoek komt of niet. Je krijgt hierover bericht.
Heb je vragen over het onderzoek? Neem contact op met de politie.
De officier van justitie behandelt
Heeft de politie het onderzoek afgerond en is er een verdachte aangehouden? Dan geeft de politie de zaak door aan de officier van justitie. De officier van justitie behandelt de zaak verder.
Je ontvangt een brief van het Openbaar Ministerie met het formulier 'Gegevens slachtoffer' en Wensenformulier. Meestal ontvang je tegelijkertijd ook het formulier 'Verzoek tot schadevergoeding'.
De officier van justitie beslist
De officier van justitie neemt na de behandeling van de zaak een besluit. Je wordt met een brief geïnformeerd over dit besluit.
Mogelijke besluiten:
- de zaak wordt niet verder vervolgd (geseponeerd),
- de officier van justitie bepaalt de straf,
- de zaak gaat door naar de rechter, die beslist over de straf.
De rechter bereidt voor
Bij zware en ingewikkelde misdrijven heeft de rechter tijd nodig om de zaak eerst goed voor te bereiden. De regiezitting gaat over de planning, de pro-formazitting onder meer over het opsluiten van de verdachte.
Je krijgt van de officier van justitie een brief als er een pro-formazitting of regiezitting komt.
De rechter behandelt
Beslist de officier van justitie dat de rechter uitspraak moet doen in een strafzaak? Dan gaat de zaak naar de rechter die de zaak behandelt.
Je krijgt van de officier van justitie een brief met de datum van de strafzitting. Op de strafzitting wordt de zaak behandeld.
De rechter doet uitspraak
Na de strafzitting doet de rechter uitspraak. De uitspraak kan zijn: vrijspraak, ontslag van alle rechtsvervolging of een veroordeling.
Meestal hoor je aan het einde van de strafzaak direct de uitspraak van de rechter, of je krijgt te horen wanneer de uitspraak is. Dat moet binnen 14 dagen na de strafzitting.
In hoger beroep
Is de officier van justitie of de verdachte het niet eens met de uitspraak van de rechter? Dan kunnen zij in hoger beroep gaan tegen de uitspraak.
De zaak wordt dan opnieuw behandeld door nieuwe rechters. Zij komen tot een nieuwe uitspraak in de strafzaak.
Is de verdachte of de officier van justitie het ook niet eens met de uitspraak in hoger beroep? Dan kan die partij in cassatie gaan tegen de uitspraak.
Strafuitvoering
Heeft de officier van justitie of de rechter de dader een straf opgelegd en komt er geen hoger beroep? Dan is de uitspraak definitief en begint de strafuitvoering.
Bij de strafuitvoering zijn verschillende organisaties betrokken, afhankelijk van de straf.