Omgaan met verlies

Het kan heel moeilijk zijn om de pijn en het verdriet te voelen en om te gaan met andere gevoelens die naar boven komen. Vaak heb je ook lichamelijke klachten. Voorbeelden van veel voorkomende klachten bij rouw:

• Dromen en nachtmerries
• Concentratieproblemen
• Onrust
• Lusteloosheid
• Slapeloosheid of vermoeidheid
• Hyperalertheid
• Prikkelbaarheid
• Verminderde weerstand
• Buikpijn
• Veranderde stoelgang
• Verstoorde eetlust

Hoe lang het rouwproces duurt is voor iedereen anders. Voor de 1 duurt het een paar maanden, terwijl het voor een ander jaren kan duren. Het is een golfbeweging, met momenten van verdriet en momenten van verbetering. Soms voelt het verlies een beetje draaglijk, terwijl je op een ander moment je weer verdrietig, angstig of eenzaam voelt. Het kan voelen alsof je weer helemaal terug bij af bent. Je wordt daar misschien moedeloos van, maar het is belangrijk de hoop niet op te geven. Het is een proces met kleine stapjes vooruit, en soms ook weer een paar stapjes achteruit.

• Gun jezelf de tijd voor het omgaan met je verlies
• Geef jezelf ruimte voor je emoties. Het kan lijken alsof alles doorgaat en iedereen gewoon verder leeft, terwijl het lijkt of er minder ruimte is voor je emoties. Dit kan ook echt zo zijn, en dat is moeilijk. Sluit je niet af voor mensen die belangrijk voor je zijn, durf te blijven benoemen wat je bezighoudt. Voor sommige mensen is erover praten moeilijk. In dat geval kun je er misschien over schrijven of je op een andere manier uiten.
• Zorg voor een goed dagritme:
  - Neem je rustmomenten
  - Beweeg regelmatig en ga naar buiten
  - Eet gezond en neem eventueel vitamines om je weerstand te ondersteunen
• Wees mild voor jezelf en heb aandacht voor eventuele klachten. Klachten zijn vaak signalen van het lichaam die aangeven dat het je nog teveel is.
• Overleg met je huisarts over bijvoorbeeld slaapmedicatie en bespreek je situatie. Vraag niet alleen om een pilletje tegen de pijn. Vraag aandacht voor de oorzaken van de klachten en alles waarmee je nu te maken hebt.

Er is niet 1 'goede manier' om te rouwen, of een stappenplan voor rouwverwerking. Iedereen heeft zijn eigen manier. De 1 huilt veel en trekt zich terug, terwijl de ander intensief gaat sporten of heel hard gaat werken om zich beter te voelen. Er bestaan net zoveel manieren als dat er mensen zijn.

Houvast en advies

Ook al heeft ieder zijn eigen manier van rouwen, er zijn momenten en ervaringen in dat proces waar bijna iedereen mee te maken krijgt. Het lezen over rouwervaringen kan helpen om je eigen vorm te vinden, het kan houvast bieden. Het neemt niet weg dat je soms vragen kunt hebben. Bijvoorbeeld: hoe weet ik of ik het 'goed' doe? Kan ik op deze manier ooit verder met mijn leven? Waar vind ik de juiste steun om mij hier doorheen te helpen? Blijf hier ook over praten met mensen in je omgeving.

Acceptatie van het verlies

Het lijkt een tegenstelling tussen verstand en gevoel: je weet dat het niet kan, maar gevoelsmatig kun je nog niet geloven dat je dierbare niet meer terugkomt. Acceptatie van het verlies is een proces dat vaak niet op 1 moment klaar is. Soms kan een geur, bepaalde muziek, of een omgeving waar je veel met je dierbare geweest bent, weer het gevoel terugbrengen dat hij of zij er nog is. Geef jezelf hiervoor de ruimte.

Elkaar begrijpen en steunen

Het verlies van een dierbare kan mensen dichter bij elkaar brengen. Familieleden en vrienden vinden steun bij elkaar. Tegelijk komt het voor dat verlies de verhoudingen op scherp zet. Het herkennen en erkennen van elkaars verdriet en situatie kan helpen om elkaar beter te begrijpen en te steunen.

Lees meer over rouwen met familie en vrienden