Veerkracht na rouw en verlies: ‘Rouwen is een werkwoord’

• 23 augustus 2020

Zaterdag 22 augustus sloot bestuursvoorzitter Rosa Jansen van Slachtofferhulp Nederland aan bij het journalistiek discussieprogramma ‘Hollandse Zaken’ van Omroep MAX op NPO 2. Om te praten over veerkracht na rouw en verlies. Hoe kom je een verlies te boven? Wat komt daarbij kijken en waarom lijkt het de een sneller te lukken dan een ander?

Aan tafel bij Hollandse Zaken zitten een aantal mensen die zelf met een verlies te maken hebben gehad. Geerteke van Lierop verloor haar vriend Bas; Bas ging varen en verdronk. Ferry Zandvliet overleefde de aanslag in Bataclan, Joost Rigter vertelt hoe hij vanaf zijn 26^e langzaam blind werd en welke impact het verlies van zicht op hem heeft. Patrick Nahafahik heeft corona ternauwernood overleefd en is nog volop bezig met de revalidatie. Rosa legt uit dat verlies een breed begrip is: “Rouw is het geheel van reacties dat optreedt na een verlies. Verlies hangt niet per se samen met dood maar gaat over een betekenisvolle situatie, die niet meer wordt zoals voorheen. Hoe meer betekenis datgene dat men kwijt is geraakt heeft, hoe intenser de rouw.”

Individueel proces

Een belangrijk uitgangspunt voor de dienstverlening van Slachtofferhulp Nederland is dat slachtoffers veelal (zelf)redzaam en veerkrachtig zijn. Veerkracht en (zelf)redzaamheid zijn termen die iets zeggen over de eigen capaciteit van slachtoffers om een ingrijpende gebeurtenis te boven te komen. Iedereen gaat dan ook anders om met verlies en rouw. Jansen: “Het blijft altijd maatwerk. Ieder mens is uniek, en de mate van veerkracht en (zelf)redzaamheid kan ervoor zorgen dat iemand het verlies sneller een plekje kan geven dan een ander. Daarbij spelen ook andere variabelen en persoonskenmerken een rol, zoals je sociale omgeving, je eigen kracht of dat je misschien al een soortgelijke situatie hebt meegemaakt.”

Verlies is een breed begrip

Iedereen heeft rouwarbeid te verrichten na een ingrijpend verlies. “Rouwen is een werkwoord. Het gaat niet om zo snel mogelijk verwerken maar om zo goed mogelijk verwerken. Het is niet alleen maar een positieve stijgende lijn naar herstel, want rouwen is een slingerend proces. Ik vergelijk het wel eens met een roeiboot. Als je niets doet, kom je niet vooruit. Je hebt twee roeispanen nodig, één voor verlies en één voor herstel. Werk je alleen maar aan je herstel, dus met één roeispaan, dan blijf je in rondjes gaan. Het is belangrijk dat je zowel werkt aan je verlies als je herstel.” illustreert Jansen.

Slachtofferhulp Nederland helpt

Slachtofferhulp Nederland helpt slachtoffers van een misdrijf, verkeersongeval of calamiteit met het omgaan van verlies. Onze medewerkers nodigen je uit tot erover te praten, met Slachtofferhulp Nederland maar ook met de omgeving en met lotgenoten via onze online en offline lotgenotengroepen. Onze medewerkers helpen ook met zaken die bijvoorbeeld op juridisch, financieel of maatschappelijk terrein moeten gebeuren, als het gaan om omgaan met verlies.  

Bekijk hier de aflevering van Hollandse Zaken terug.