Stappenplan Nazorg na online bedreiging
Bedreiging komt veel voor en speelt zich steeds vaker online af. Vooral jongeren krijgen te maken met online bedreiging, pesten, stalken of seksuele exposing. Online bedreiging heeft ook offline grote impact en kan veel angst en stress opleveren. Lees welke stappen je kunt zetten wanneer een cliënt, leerling of andere persoon online wordt bedreigd.
Doe deze dingen eerst
- Ga in gesprek met het slachtoffer over de bedreiging.
- Vermoed je dat er sprake is van acuut gevaar? Bel de politie.
- Adviseer en help bij het verzamelen van bewijs en het blokkeren van de bedreiger.
Hoe help ik iemand na online bedreiging?
Ga in gesprek over de bedreiging om snel een inschatting te kunnen maken van de situatie, de context en ernst van de bedreiging. Zo kun je bepalen wat mogelijke vervolgstappen zijn. Neem de bedreiging serieus, ook als het slachtoffer laconiek doet over wat er is gebeurd.
Stel vragen als:
- Hoe voel je je nu?
- Wat is er gebeurd?
- Is de bedreiger een bekende?
- Heeft deze persoon je al vaker bedreigd?
- Wat doet de bedreiging met je?
- Ben je bang voor de bedreiger?
- Heb je het bewijs van de bedreiging bewaard?
Meer tips voor gespreksvoering
Vermoedens? De Signalenwijzer helpt
Weet je niet zeker of iemand slachtoffer is, maar heb je wel vermoedens? De Signalenwijzer geeft je handvatten om je onderbuikgevoel te onderzoeken, het gesprek aan te gaan en passende ondersteuning te bieden.
Kwetsbaar slachtoffer?
Neem de persoonlijke kenmerken en de omstandigheden van het slachtoffer mee in je inschatting van de impact en ernst. Een slachtoffer kan hierdoor extra kwetsbaar zijn, bijvoorbeeld als het slachtoffer minderjarig is of een licht verstandelijke beperking heeft. Ook de sociaal maatschappelijke omgeving, psychische problemen of een ongewilde relatie of afhankelijkheid van de bedreiger kunnen een rol spelen.
Is er sprake van een hate crime?
Wordt het slachtoffer bedreigd vanwege bepaalde persoonskenmerken? Bijvoorbeeld omdat het slachtoffer homoseksueel is, vanwege de geloofsovertuiging of omdat het slachtoffer vluchteling is? Dan kan er sprake zijn van hate crime of discriminatie. Hate crimes hebben vaak extra impact omdat iemand iets overkomt om wie die is.
Een hate crime kan zwaarder worden bestraft. Adviseer het slachtoffer daarom om bij de aangifte aan de politie te laten weten dat hier mogelijk sprake van is.
Neem dan altijd contact op met de politie. Zij informeren je over mogelijke vervolgstappen.
Heb je het gevoel dat er meer aan de hand is, maar kan je de exacte toedracht niet achterhalen? Weet je daardoor niet helemaal zeker wat je het beste kunt doen? Het kan helpen om ruggespraak te houden met collega's. Ook onze Advieslijn voor professionals kan je helpen om de juiste stappen te zetten.
- Bewijs verzamelen
Geef aan dat het belangrijk is om bewijs van de bedreiging vast te leggen en te verzamelen. Bijvoorbeeld screenshots van berichten via social media, WhatsApp-berichten en e-mails. Als het slachtoffer aangifte wil doen kan dit bewijs worden overgedragen aan de politie. Bewijs is nodig om een verdachte te kunnen vervolgen en kan de politie helpen om in te schatten of de bedreiging strafbaar is en om de verdachte op te sporen. Op internetsporen.nl staan tips over het bewaren van berichten. - De bedreiger blokkeren
Help om de bedreiger te blokkeren op Twitter, Instagram of andere social media. Geef tips om ongewenste contacten in de toekomst te voorkomen door de privacy-instellingen aan te passen.
Niet alle vormen van (online) bedreiging zijn strafbaar. Er is een verschil tussen bedreigd worden of je bedreigd voelen. Bedreiging is strafbaar wanneer iemand wordt bedreigd met de dood, ernstig letsel, verkrachting, aanranding, gijzeling of brandstichting. Ook als die bedreiging is gericht op iemand anders, bijvoorbeeld iemands kind, zus of partner. Dreigen met het vernielen van spullen kan ook onder bedreiging vallen.
Aangifte doen of melding maken
- Aangifte doen is in sommige gevallen heel logisch. Maar soms is het voor een slachtoffer moeilijk om te besluiten aangifte te doen. Heeft het wel zin? Is wat er is gebeurd wel strafbaar?
Onze online hulp In gesprek gaan over aangifte helpt om aangifte en de alternatieven bespreekbaar te maken. - Een van die alternatieven is melding doen bij de politie. Na een melding wordt er geen onderzoek gestart naar de verdachte, maar de politie weet dan als er opnieuw iets gebeurt dat er al melding is gedaan. De politie kan in bepaalde gevallen ook op eigen initiatief een onderzoek starten.
- Melding maken kan ook anoniem bij Meld Misdaad Anoniem. Let op: je doet geen aangifte of melding bij de politie. De melding kan voor de politie aanleiding zijn om een onderzoek te starten naar het strafbare feit.
- Adviseer je cliënt ook over de mogelijkheid om melding te doen bij de website of het socialmediakanaal waar de bedreiging gebeurde.
Bang voor de verdachte?
Is iemand bang voor de verdachte? Of is iemand bang om opnieuw slachtoffer te worden? In elke fase van het strafproces heeft een slachtoffer recht op bescherming. Ook tijdens de aangifte. Laat je cliënt, leerling of patiënt weten dat de politie of officier van justitie maatregelen kunnen nemen om iemand te beschermen tegen de verdachte.
Heb je hierover vragen? Neem contact op met 1 van onze medewerkers.
Bemiddeling tussen slachtoffer en bedreiger
Bemiddeling in het contact tussen slachtoffer en bedreiger kan soms een goede stap zijn op weg naar herstel. Zeker wanneer bedreiger en bedreigde elkaar kennen en elkaar weer tegenkomen op school, werk of een sportvereniging. Jij of een collega kan zelf dit gesprek voeren.
Perspectief Herstelbemiddeling kan bemiddelen bij het contact tussen slachtoffer en dader.
- Is het slachtoffer benieuwd wat er gebeurt na de aangifte? Kijk samen naar onze informatie over hoe het strafproces werkt.
- Wijs op de rechten die slachtoffers hebben in het strafproces, zoals het recht op bescherming tegen de verdachte en het recht op juridische ondersteuning. Slachtofferhulp Nederland kan deze ondersteuning bieden (gratis).
Steeds meer jongeren worden slachtoffer van online seksueel misbruik zoals sexting en sextortion
Verspreiden van naaktbeelden: ongewenste sexting of shame sexting
Iemands seksueel getinte foto’s of filmpjes circuleren op social media zonder dat iemand daarvoor toestemming heeft gegeven.
Afpersen met naaktbeelden: sextortion
Ook worden jongeren soms gechanteerd met naaktbeelden, waarbij gedreigd wordt die online te zetten tenzij het slachtoffer geld betaalt of meer naaktbeelden stuurt.
Ook op uw school kunt u hiermee te maken krijgen. Bekijk welke stappen u als school kunt nemen om de juiste nazorg te bieden en de schade te beperken.
Online bedreiging heeft vaak grote impact. Je waant je nergens meer veilig of hebt zorgen dat er wat met jou of je naasten gebeurt. Houd hier rekening mee en praat erover.
Blijft iemand blijft worstelen met de gevolgen van de bedreiging? Benadruk dat het belangrijk is om hulp te zoeken.
Online bedreiging kan langdurige impact hebben. Het is belangrijk om geduldig en begripvol te blijven gedurende het herstel. Houd in de gaten hoe het met het slachtoffer gaat en kijk of verdere ondersteuning nodig is.
Je kunt ook met het slachtoffer in gesprek gaan over het vergroten van de bewustwording rond online veiligheid en online bedreiging. Wellicht kan je zo de eerste stappen zetten naar een betere bewustwording op je school, sportvereniging of in je gemeente.
Nazorg na sextortion of seksuele exposing
Hoe ga je er als school mee om als een leerling slachtoffer wordt van online seksueel misbruik? Kijk wat je kunt doen bij de ongewilde verspreiding van seksueel getinte foto's en video's op social media.
Bel onze Advieslijn voor professionals op 0900-0101 (kies optie 3) voor overleg.
Hoe je het gesprek met iemand aangaat, heeft invloed op het herstel.
Communiceren zonder oordeel
Een cliënt, patiënt of leerling die slachtoffer is geworden, wil zich erkend voelen en niet veroordeeld. Bekijk 6 tips om zonder oordeel te communiceren.
Victim blaming
Professionals maken soms indirect beschuldigende opmerkingen tegen slachtoffers. Dit heet victim blaming. Ook als je het niet zo bedoelt, kan een opmerking soms erg kwetsend zijn. Kijk hoe je dit voorkomt.