Hoe help ik een kind?
Een ingrijpende gebeurtenis kan een diepe indruk achterlaten bij kinderen. Het is normaal dat kinderen daarna een tijdje uit hun doen zijn. Zij hebben net als volwassenen tijd nodig om met het verlies en de nieuwe situatie te leren leven. Bekijk wat je kunt doen om een kind hierbij te helpen.
Ouders kunnen veiligheid bieden
Na een ingrijpende gebeurtenis heeft een kind vooral een gevoel van veiligheid nodig. Ouders kunnen die veiligheid in de meeste gevallen bieden. Als dat niet zo is, bijvoorbeeld omdat ouders zelf ook slachtoffer zijn, is het goed als het kind andere volwassenen om zich heen heeft bij wie het zich veilig bij voelt.
Vanaf 14 jaar
Jongeren vanaf 14 jaar zoeken hun steun vaak meer bij leeftijdsgenoten dan bij hun ouders. De tips op deze pagina gaan daarom vooral over kinderen tot 14 jaar.
Hoe reageren kinderen na een ingrijpende gebeurtenis?
Ieder kind reageert op zijn eigen manier. Het ene kind huilt veel of wordt snel boos. Het andere kind wordt heel stil. Dit hangt natuurlijk ook af van de leeftijd van het kind.
Bekijk veelvoorkomende reacties per leeftijd
Wat helpt een kind de gebeurtenis te verwerken?
- Structuur in het dagelijks leven
Probeer zo snel mogelijk het normale ritme weer op te pakken; naar bed op de gebruikelijke tijd en gewoon weer naar school of naar de sportclub. - Laten spelen
Spelen is de taal van kinderen. Het is prima als het kind uit zichzelf naspeelt wat er is gebeurd, erover tekent of knutselt. Dit geeft je inzicht in hoe het kind ermee bezig is. - Ruimte voor ander gedrag
Als je kind zich anders gedraagt en boos of verdrietig is, probeer daar dan ruimte voor te bieden. Natuurlijk mag je wel grenzen stellen. - Zelf een inschatting maken
Ouders kennen hun kind het beste. Als ouder kun je het beste inschatten of het nodig is om professionele hulp in te schakelen. Bespreek dit met je huisarts. - Mensen inlichten
Leg aan mensen in de omgeving uit wat er gebeurd is. Denk aan de leerkracht, ouders van vriendjes en familieleden. Vertel hun er alleen met het kind over te praten als kind dat zelf aangeeft. - Rouwen hoort erbij
Bij een overlijden is het goed dat het kind afscheid kan nemen van de overleden persoon. Ook kinderen moeten rouwen. Ga na wat het kind zelf wil en wat het kind rust geeft.
Bij huiselijk geweld of seksueel misbruik
Help je een kind dat (mogelijk) slachtoffer is van huiselijk geweld of seksueel misbruik? Bekijk dan onze adviezen voor die situaties.
Praten met een kind na een ingrijpende gebeurtenis
Vraag of het kind wil praten over wat er is gebeurd
Zeg bijvoorbeeld: 'Wil je iets vertellen over wat er vorige week is gebeurd?' Wil het kind praten? Zorg dan dat je met al je aandacht bij het gesprek bent en dat het kind alle tijd krijgt dat het nodig heeft. Wil het kind niet praten? Dring dan niet aan.
Stimuleer het kind om gevoelens te uiten
Zeg bijvoorbeeld: 'Het is niet erg als je verdrietig of boos bent. Je mag je zo voelen. Wil je er wat over vertellen?' Als het kind er niet op ingaat, dring dan niet aan. Kinderen kunnen hun gevoelens op verschillende manieren verwerken. Niet alleen door erover te praten, maar bijvoorbeeld ook door te spelen.
Vraag wat het kind nodig heeft
Als het kind oud genoeg is, kun je vragen wat het kind nodig heeft. Zeg bijvoorbeeld: 'Wat heb je op dit moment nodig om je wat beter te voelen?'
Praat het kind geen schuldgevoel aan
Geef het kind nooit het gevoel dat het kind zelf schuldig is aan wat er is gebeurd. Zeg geen dingen als: ‘Als je had geluisterd, dan was het niet gebeurd’. Luister zonder oordeel. Dat helpt het kind om te herstellen en weer vertrouwen te krijgen.
Als je als ouder (ook) slachtoffer bent
- Zorg goed voor jezelf. Als je veel last hebt van stressklachten, zorg dan dat je passende hulp krijgt. Hoe beter het met je gaat, hoe makkelijker het kind veiligheid bij je vindt.
- Blijf het kind zoveel mogelijk structuur en geborgenheid bieden. Heb jij zelf erg veel last van de gebeurtenis? Vraag of familie of andere bekenden van het kind kunnen bijspringen. Je hebt dan een moment voor jezelf en voor het kind is het fijn om normale, leuke dingen te ondernemen met mensen die het vertrouwt.
- Wees eerlijk over wat er aan de hand is en ontken dit niet. Kinderen gaan hier anders zelf over fantaseren. Geef antwoord op alle vragen, op een manier die past bij de leeftijd van het kind.
Ben je een professional?
Ben je via je werk in aanraking gekomen met een kind dat slachtoffer is geworden? Of vermoed je dat een kind slachtoffer is? Op ons Platform voor Professionals bieden we praktische hulp, advies en kennis om een slachtoffer te herkennen en te helpen.
Liever persoonlijk advies?
Het is niet gek als je soms niet weet hoe je een kind het beste kunt helpen. Misschien maak je je zorgen over het kind. Of lukt het je niet goed om te gaan met heftige emoties. Onze medewerkers kunnen met je meedenken en je adviseren. Als dit nodig blijkt, dan gaan we samen op zoek naar de juiste hulp.